Bagan cổ kính

Bagan là cố đô của Myanmar hàng ngàn năm về trước, mang một nét đặc trưng rất Myanmar. Bagan có khoảng 2,000 ngôi chùa, đền đài và bảo tháp trên diện tích 16 dặm vuông trên bờ phía đông của sông Ayeyarwady. Những ngôi chùa, đền đài và bảo tháp có nhiều kích cỡ và hình dạng khác nhau .

Để có thể ngắm nhìn toàn cảnh Bagan, có thể bay khinh khí cầu lúc bình minh sử dụng dịch vụ bay của công ty Baloons of Bagan với giá chỉ có ....295 $/người. Nghe đến giá cắt cổ du khách này là biết mình chỉ có thể ngồi ngắm khinh khí cầu bay mà thôi.

Ai cũng nói, đến Bagan phải thử đi xe ngựa để thả hồn vào những tiếng lộc cộc của vó ngựa, cảm giác lắc lư trên xe, hình ảnh bụi đất tung mù lên phía sau để đưa tâm hồn chìm vào cảm giác một thời oai hùng xa xưa của cố đô. Bagan chất chứa cả một lịch sử huy hoàng phía sau những lớp bụi đỏ mịt mờ. Nếu như Angkor thể hiện nét tinh tế của mình ở đá và gạch, thì Bagan rực rỡ ở bụi mù và sự cô tịch trên những bức tường tróc mòn loang lổ với dấu ấn thời gian.

Bọn mình thuê xe ngựa với giá trọn gói 25K Kyats cho một ngày quanh quẩn thành cổ Bagan và thuê xe 50K một ngày đi núi Popa cách Bagan khoảng 50km. Đi xe ngựa nhìn thoáng qua rất lãng mạn, tuy nhiên chịu đựng bụi bặm và mùi hôi của phân ngựa cũng là một trải nghiệm nhớ đời.

Ở Bagan, các đền chùa còn giữ được hiện trạng khá tốt. Khí hậu ở Bagan khô nên các công trình được bảo tồn tốt hơn ở những nơi khí hậu ẩm. Những đền tháp được phục chế rất khéo léo, hòa hợp bằng kỹ thuật còn lạc hậu do chính bàn tay những người dân Myanmar làm. Với họ, công việc này không hẳn là phục chế lại một công trình do chính tổ tiên xây dựng từ xa xưa, mà đó là sự thể hiện của lòng tôn kính với Đức Phật, của sự mộ đạo trong mỗi con người Myanmar.

Các đền chùa ở Bagan được làm bằng gạch nung mang sắc màu phôi pha của nắng, của mưa, của thời gian. Có hơn bốn ngàn ngôi đền chùa thuộc phái Theravada (hay còn gọi là phái tiểu thừa) trải khắp Bagan. Trận động đất năm 1975, đã phá hủy gần 2000 đền chùa nơi đây. Đa số các ngôi đền được xây kiến trúc hình tháp vuông. Bốn mặt thường đặt bốn tượng Phật lớn (4 faces). Các dãy hành lang có mái vòm cao, dọc hành lang đôi khi cũng đặt các tượng Phật nhỏ. Vào đền nên đi vào một cổng chính, đi theo hướng trái rồi theo hành lang đi một vòng. 

Bọn mình đã thăm những ngôi đền, chùa này trong hai ngày ở Bagan: Shwesandaw, Htilo Mininlo, Ananda Phaya, Dhamma Yangyi, Sulamani Pahto, Thatbyinnyu Pahto và đặc biệt là chùa vàng Shwezigon.

 

Chùa Shwesandaw là ngôi chùa được đánh dấu trên bản đồ du lịch như địa điểm để ngắm bình minh và hoàng hôn Bagan vô cùng ngoạn mục. Ngay sáng ngày đầu tiên khi đi xe buýt đến vẫn còn sớm nên bọn mình quyết định đi đón bình minh ở đây. Leo lên những cầu thang bộ mòn vẹt bởi thời gian, lên tầng cao nhất để thưởng ngoạn cảnh bình minh. Mặt trời nhô lên khỏi chân trời bên cạnh một tòa tháp với tầng tầng  lớp lớp khinh khí cầu bay lên. 

Htilo Minlo: ngôi đền bề thế và tinh xảo được xây dựng bởi vua Zeya Theinkha. Vua cha của Theinkha có 5 người con và ông phải chọn ra người kế vị. Trong ý muốn của vua cha, Theinkha là người xứng đáng nhất. Nhưng để công bằng, ông đã chọn lựa người kế ngôi theo truyền thống của hoàng tộc. Đó là sử dụng cây dù trắng để chọn lựa người xứng đáng. Cây dù sẽ được đặt giữa các hoàng tử và cây dù nghiêng về phía ai, người đó sẽ được chọn. Cây dù đã chọn Theinkha và ông đã lên ngôi với sự tích như thế. Theinkha đã xây dựng nên ngôi đền này và"Htilo Mininlo" nghĩa là đức vua được lựa chọn bởi chiếc dù trắng và vua cha.

Ananda Phaya là ngôi đền thờ bốn vị Phật đã đạt được Niết bàn. Bốn tượng Đức Phật bằng vàng dựng ở bốn hướng. Phía đông: Konagamana (Phật Câu Na Hàm); Phía tây: Gotama (Phật Thích Ca Mâu Ni); Phía nam: Kassapa (Phật Ca Diếp); Phía bắc: Kakusandha (Phật Câu Lâu Tôn). Đền Ananda linh thiêng nhất Bagan, được xây dựng bởi vị vua thứ ba, Kyan - zit -tha vào năm 1091. Ananda xuất phát từ tiếng Pali "anantapannya", có nghĩa là "trí tuệ vô biên".  Đây là ngôi đền quan trọng nhất ở Bagan. 

 








Dhamma Yangyi: là ngôi đền có diện tích lớn nhất Bagan hình khối kim tự tháp. Đặc biệt đền không có chóp như những ngôi đền khác. Do vua Narathu (Kalagya Min) cho xây dựng năm 1167. Sau khi giết chính vua cha của mình, Narathu chiếm ngai vàng và cho xây dựng bằng gạch đỏ đất nung không hề có mạch vữa. Tương truyền Narathu tự mình giám sát việc xây dựng và những người thợ xây sẽ bị hành quyết nếu một cái kim có thể lọt giữa hai lớp gạch. Sau khi xây xong, ông cho chặt hết tay của nô lệ để đảm bảo giữ bí mật kỹ thuật xây ngôi đền. Trong ngôi đền ông cho đặt hai bức tượng: một là cha và một là anh trai của ông. Cả hai đều bị ông ám sát để đoạt ngôi. Còn có một bức tượng người phụ nữ nằm sau bức vách, đó là vợ của ông, người cũng bị ông giết chết. Tương truyền rằng ngôi đền xây mà không hoàn thành được do những nhân quả mà Narathu gây ra, đó cũng giải thích vì sao nó không có cái chóp như những ngôi đền khác.















Chùa Shwe Zigon được xây dựng theo phong cách Myanmar trong năm 1087 làm mô hình nguyên mẫu cho chùa Shwedagon tại Yangon. Chùa Shwezigon tương tự như chùa vàng Shwedagon ở Yangon nhưng yên bình và thanh tĩnh hơn rất nhiều. Nơi đây, bạn có thể kiếm cho mình một góc nào đó để ngồi tư lự, nhìn trời nhìn mây, mơ màng hàng giờ liền cho dù cuộc sống ngoài kia có sôi động đến đâu, có nhộn nhịp đến thế nào.



Đền Thatbyinnyu  là ngôi đền cao 66 mét được xây dựng trong thế kỷ 12. Thatbyinnyu Pahto là ngôi đền cao nhất ở vùng đất đầy gió bụi này và là một biểu tượng của đất Phật Bagan.

 


Sulamani Phaya: được vua Narapatisithu xây dựng năm 1183. Sulamani được trang trí rất đẹp ở các bức tường phía bên ngoài đền, nhưng Sulamani khác biệt với những ngôi đền khác ở những bức tranh rất tinh xảo được trang trí trên tường, trên trần phía bên trong ngôi đền. Khi bạn bước chân vào ngôi đền có ngàn năm tuổi này, sẽ có cảm giác như bỏ lại những bụi trần phía bên ngoài cổng đền, tạm quên đi mọi thế sự nhân gian.

Đón bình minh trên tầng ba của ngôi chùa Shwesandaw lúc 6h sáng.